SAN PAIO DE XANEIRO
Mentres imos subindo a Costa de Xaneiro, veñen ao noso encontro os santos do inverno, como son S.PAIO o primeiro ermitán, e S.AMARO,monxe.
Son santos que florecen canda as mimosas, unha planta que inzou na terra galega, beneficiándose da nosa humidade e que abrocha tan pronto como van espertando os días.
Bergantiños ten tres igrexas nas que se venera a S.Paio. A mais coñecida é o santuario de San Paio da Devesa, na parroquia de Entrecruces, perto da Férveda do rio Outón.Aqué santuario é digno de ser visitado, tanto pola veneración do santo, como para ver a bóveda de nervaturas góticas, o retablo barroco, as imaxes tan valiosas alí gardadas. Todo agora moi ben restaurado.
Despois por un carreiro ben disposto, pódese ir deica a Férveda, que se o río leva enchenta, fará alí un cadovio de auga que nos deixará pasmar uns intres polo dinamismo do espectáculo e o batifondo da baixada das augas repartidas.
San Paio ermitán haimo tamén en Coristanco e en Goiáns.Contrstas esta imaxe coa habitual do santo, que casi sempre vai con hábito talar, capa e capucha, pero en Goiáns está casi expido e meditante ante un Crucifixo que leva na man.
De San Amaro, o santo benedictino, coñecido como San Mauro en ambientes castelanizados, non temos veneración en Bergantiños, polo menos que eu saiba.Pero si temos o San Amaro de Barouta, lindando con Dubra,en Ames.
Por certo tamén en Niveiro (Dubra) retornaron o culto a San Paio, desde hai catro anos.Antes había unha capela no no monte, que otempo arruinou.Agora o culto é na parroquial.